Paylaş
Yahudilikte melek inancı nasıldır
Question
Musevilikte melek İnancı
Semavî dinlerden bilhassa yahudilik ve hristiyanlığı incelediğimizde -asıllarının ilahi olması hasebiyle- bozulmuş şekliyle de olsa melek inancını görmekteyiz.
Yahudiliğin melek inancını Dheilly’in Kitâb-ı Mukaddes Sözlüğü’nden özet olarak alıyoruz:
“Melek, tanrıya yakın ve insanlardan farklı olan varlıklara delalet eden bir kelimedir. (Kitâb-ı Mukaddes’te) bundan başka aynı manaya gelen, “tanrının oğulları” gibi terimler de bulunmaktadır. Çok eski Kitâb-ı Mukaddes hikayelerinde, meleklerin bazan tanrıya benzetildikleri, bazan da tanrının elçileri olarak nitelendirildikleri görülür.
“İsrailoğulları’nın büyük peygamberlerinden İşâya, serafinler’in, Tanrı Yahve’nin divanını oluşturan meleklerden olduğunu söyler.
“Bâbil’de sürgünde iken yahudilerin melekler hakkındaki inançları, Bâbillilerin dinlerinin tesiri ile bazı değişikliklere uğramıştır. Bâbil sürgününden döndükten sonra gelen Benî İsrail peygamberlerinin, meleklerle temasa geçmesi çoğalır. Zekeriya (a.s) meleklerin sayısını çoğaltır. Tanrı Yahve dünyayı melekler vasıtasıyla idare eder. Bütün melekler Yahve’nin baş-meleğinin emri altındadırlar. İncil’in son bölümü olan “Vahiy”de çok çok görüldüğü gibi bu peygamberlerin düş ve hayellerini yorumlayanlar da meleklerdir. Melekler Yahve’nin sadık kullarını korumayla da görevlidirler. Bir kısmının vazifesi de ilahi cezaları yerine getirmektir.
“Hezekiel bölümünde “tabut’u taşıyan ve cennet kapısına yerleştirilmiş olan “kerûbîn” meleklerinden bahsolunur. Yine aynı bölümde Hezekiel (Hazkıyl)’in vahy esnasında gördüğü bir sekreter melekten sözedilir. Bu, Cebrail (a.s) olsa gerektir.
“Daniel kitabından itibaren bazı meleklere özel isimler verilir. Mesela Mişel (Mikâil), Gabriel (Cebrail) ve Rafael (israfil) gibi… Mişel, “tanrı gibi olan”; Gabriel, “tanrının adamı” ve Rafael, “kurtarıcı olan tanrı gibi” manasına gelir.
“Meleklerin görevleri bir sıraya sokulamaz. Fakat içlerinden bazısının özel görevleri bulunmaktadır. Mesela Misel (Mikâil), israiloğulları’nın koruyucu meleğidir. Genel olarak melekler, tanrının habercileridir.
“Tevrat metinleri onların yaratılışından bahsetmez; Bazan insanlar gibi, bazan da tanrıya bağlı tabiatüstü bir âlem olarak anlatılırlar.. Çoğunlukla kanatları olduğundan da bahsedilmez. Fakat Daniel kitabında kanatlı meleklerden bahsedildiği görülür. Bazan ateşe benzerler. Eski metinlerde meleklerin yemek yedikleri söylenir. Yeni metinlerde de görünmez gıda ile beslendikleri bildirilir. Şeytanlar da kötü melekler olarak gösterilir”[1]
Edmond Jacob Tevrat’ın inanç sistemi ile ilgili eserinde bu konuda şunları söyler: “Melekler hakkında “tanrının oğulları” veya “göklerin ordusu” tabirleri kullanılır. Tanrı Yahve’nin göklerdeki divanını, yani kurultayını bunlar oluşturur. Tevrat’ta, meleklerin, diğer varlıklardan önce oldukları belirtilmekle birlikte, nasıl yaratıldıkları izah edilmemiştir. İnsanlarla irtibat kuracakları zaman, aynı bir insan şeklinde görünebildikleri halde, kendilerinde hiçbir beşerî unsur ve özellik yoktur. Misel ve Gabriel, meleklerin başkanları olarak görülürler. Yahve’nin çok özel hizmetindeki meleklere “serafin” ve “kerûbîn” ismi verilir. Melekler bunlardan ibaret değildir. Serafin melekleri resimlerde “üç kanatlı yılanlar” şeklinde tasvir edilirler. Kerûbîn melekleri inancı yahudilere Asur-Bâbil dininden geçmiştir ve bunlar cennet kapısında bekçilik yapan meleklerdir” [2]
[1] Dheilly, s.52-53.
[2] Jacob, s. 54-55.
BENZER KONULAR:
Hz. İbrahim’in Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için önemi nedir?
Answer ( 1 )
Yahudilikte melek inancı, Tanrı’nın hizmetinde olan ruhani varlıklar şeklinde tanımlanır. Melekler, Tanrı’nın emirlerini yerine getiren aracılar olarak görülür ve Yahudi kutsal metinlerinde sıkça yer alırlar. Ancak Yahudilikte melek inancı, diğer dinlerle kıyaslandığında daha az merkezi bir rol oynar ve çoğu zaman Tanrı’nın bir uzantısı ya da doğrudan iradesinin bir tezahürü olarak değerlendirilir.
Meleklerin Özellikleri ve Görevleri
Ruhani Varlıklar: Melekler fiziksel bir bedene sahip olmayan, tamamen Tanrı’ya itaat eden varlıklardır. Yahudi öğretisine göre, meleklerin kendi iradeleri yoktur ve sadece Tanrı’nın emirlerini yerine getirirler.
Görevleri: Melekler genellikle Tanrı’nın mesajlarını iletmek, insanları korumak, duaları Tanrı’ya iletmek veya belirli olaylarda Tanrı’nın iradesini gerçekleştirmekle görevlidirler. Örneğin, Bereşit (Tekvin) kitabında üç melek, İbrahim’i ziyaret eder ve Lut’u Sodom ve Gomora’nın yıkımından kurtarır.
Adları ve Türleri: Yahudi geleneğinde belirli melek isimleri de geçer, bunlardan bazıları:
Mikail (Mi-ka-El: “Tanrı gibi kim var?”): Koruma ve savaş meleği olarak bilinir.
Cebrail (Gabri-El: “Tanrı’nın gücü”): Tanrı’nın haberci meleği.
Rafael (Rafa-El: “Tanrı şifa verdi”): Şifa ve iyileştirme ile ilişkilendirilir.
Uriel (Uri-El: “Tanrı’nın ışığı”): Bilgelik ve aydınlanma ile ilişkilendirilir.
Birlikte Çalışma ve Organizasyon: Yahudi mistisizmi (Kabala) ve Midraşlarda meleklerin belirli bir düzen içinde görev yaptıkları, bazılarının Tanrı’nın tahtını çevrelediği ve ilahi hizmette bulundukları anlatılır. Meleklerin sayısız olduğu ve her birinin belirli bir görevi olduğu da vurgulanır.
Melek İnancının Yahudi İlahiyatındaki Yeri
Yahudilikte Tanrı’nın birliğine (monoteizm) sıkı bir vurgu vardır, bu nedenle melekler, Tanrı’nın gücüne rakip ya da bağımsız varlıklar olarak görülmez. Onlar, sadece Tanrı’nın iradesinin birer aracısıdır. Yahudilikte meleklerin insanlar tarafından ibadet ya da tapınma nesnesi olması kesinlikle yasaktır.
Talmud ve Kabala’da Melekler
Talmud: Melekler Talmud’da daha ayrıntılı olarak tartışılır ve genellikle etik ve dini öğretilerle ilişkilendirilir. Bazı hikayelerde melekler, insanları ahlaki seçimlerinde destekler.
Kabala: Yahudi mistisizminde melekler, ilahi enerjilerin dünyaya taşınmasında rol oynayan varlıklar olarak tasvir edilir. On sefirotun (Tanrı’nın niteliklerinin) işleyişinde meleklerin bir yeri olduğu düşünülür.
Sonuç
Yahudilikte melek inancı, Tanrı’nın yüceliği ve iradesine bağlı olarak şekillenir. Melekler, Tanrı’nın birliğini ve gücünü vurgulamak için önemli araçlardır, ancak onların bireysel bir gücü ya da bağımsızlığı olmadığına inanılır. Bu inanç, Yahudi ilahiyatının monoteistik yapısını korur.