Paylaş
Yemek adabı
Question
YEMEK ADABI
Hadislerle Yemek Adabı
Yemekten önce ve sonra ellerin yıkanması müntahaptır.
Yemek yerken ve bir şey içerken açıktan besmele çekmek sünnet tir. Aişe radıyallahu anha’dan merfu olarak rivayet edilen hadiste Pey gamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Sizden birisi bir şey yediği zaman Allah Teâlâ’nın ismini zikretsin (Bismillah desin) Eğer besmele çekmeyi yemeğin başında unutmuş da daha sonra hatırlamışsa ‘Bismillahi evvelihi ve âhirihi’ desin.” Bunu bir şey içmeye de kıyas edersin. Eğer “Rahman ve Rahim” kelimelerini de eklerse özellikle yemekte daha güzel olur. Çünkü bu şekilde söylemesi daha mükemmeldir.
Yemek yerken insanın yere sağ dizinin üzerine oturup sol dizini dikmesi sünnettir. “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yemek yerken sağ dizinin üzerine oturup sol dizini dikti ve şöyle buyurdu: ‘Ben bir yere yaslanarak yemek yemem. ” Yani ihtiyaç olması halinde yüksek bir yerde de yenilebilir.
Enes radıyallahu anh’dan şöyle rivayet edilmiştir: “Şüphesiz Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem hurmayı çömelerek yedi (diğer bir lafızda Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem hurmayı uzanarak yerdi).”
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bağdaş kurup oturarak da yerdi.
İnsanın sağ eliyle, üç parmağıyla önünden yemesi de sünnettir. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Ömer b. Ebi Seleme radıyallahu anh için şöyle buyurmuştur: “Yavrum, besmele çek, sağ elinle ve önün den ye.”
İbn Abbas radıyallahu anhuma, rivayet edilen hadiste şöyle dedi: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdular: “Sizden birisi bir şey yediği zaman parmaklarını yalamadan önce ellerini silmesin.”
Lokmaları küçük almak, uzun süre çiğnemek ve tabakları silmek de yemeğin sünnetlerindendir. Cabir radiyallahu anh’dan rivayet edilen hadise göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem parmakların ve tabakların yalanmasını emretti ve şöyle buyurdu: “Şüphesiz bereketin yemeğin neresinde olduğunu bilemezsiniz.”
Yemek yerken yemeğin dağılan veya düşen parçalarını da yemek sünnettir. Cabir radıyallahu anh dan merfu olarak rivayet edilen hadiste Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem “Sizden birinin lokması düştüğü zaman onu alsın ve temizlesin, sonra da yesin. Onu şeytana bırak- masın…” buyurdu.
Yemek yerken yanında oturanlardan gözlerini sakındırsın ki onlar utanmasınlar. Böyle davranmakla daha fazla muhtaç olanın haceti de giderilmiş olur.
Yemeği hanım ve küçük dahi olsa çocuklarla yemek de sünnettir. Aişe radıyallahu anha şöyle buyurmuştur: “Etli kemiği dişlerdim, sonra. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e uzatırdım, o da yediğim yerden yerdi…”
Bir hadis-i şerifte rivayet edildiğine göre de “Ömer b. Ebi Seleme çocuk yaşta Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber yemek ye miştir.
Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem parmaklarını yalar, dişlerinin arasını temizlerdi. İbn Ömer radıyallahu anhuma dan şöyle rivayet edil miştir:
“Diş temizliğini ihmal etmek dişleri zayıflatır.”
Dişlerini temizlerken arasından bir şeyler çıkarsa onlar atardı. On lann yutulması mekruhtur. Eğer diş arasında kalan maddeleri diliyle çıkarmış da yutmuşsa o zaman mekruh olmaz.
Yiyecek-içeceklere üfürmek mekruhtur. İbn Abbas radiyallahu anhuma’dan merfu olarak şöyle rivayet edilmiştir:
“Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bir şey yer ve içerken kabına nefes alıp vermeyi veya ona üfürmeyi yasaklamıştır.”
Sıcak yemek mekruhtur, çünkü onda bereket yoktur. Ebu Hureyre radiyallahu anh’dan şöyle rivayet edilmiştir: “Yemek, buharı geçinceye kadar yenmez.”
Üç parmaktan az parmakla yemek mekruhtur, çünkü bu kibir alametidir. Yine üç parmaktan fazla parmakla yemek de mekruhtur. Zaruret olmadığı hallerde sol elle yemek mekruhtur. Şüphesiz sol elle yemek şeytana benzemektir.
Yemek tabağının üstünden veya ortasından yemek de mekruh tur. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “…önünden ye...”
Ibn Abbas radıyallahu anhuma’dan merfu olarak rivayet edilen hadiste Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Sizden birisi yemek yediği zaman yemek tabağının üstünden yemesin, ancak tabağın alt kısmından yesin. Şüphesiz bereket, yemeğin üst kısmindan aşağıya iner.”
Bir lafızda da şöyledir: “Tabağın çevresinden yiyiniz, üst kısmını, bereketli olması için sona bırakınız.”
Ağzına lokmayı alırken tabaktan elini çektikten sonra başını tabağa doğru götürmek mekruhtur. Olur ki bu esnada tabağa bir şey düşer de onu pisletir.
Başkalarıyla beraber yemek yerken onun hoşuna gitmeyecek ve onu tiksindirecek kötü şeyler konuşmak da mekruhtur. Yemek esna sında onu güldürmek veya hüzünlendirmek de mekruhtur. Sümkürmek gibi hoş karşılanmayan şeyleri yapmak da mekruhtur.
İnsanın yatarak veya bir yerlere dayanarak yemek yemesi de mekruhtur. Şüphesiz bu durumlar Allah Teâlâ’nın nimetlerini hafife alma anlamına gelir. İbn Ömer radıyallahu anhuma’dan şöyle rivayet edilmiştir:
“Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem iki yemekten ümmetini men etmiştir: İçki içilen sofrada yemek yemek ve karnı üzerine yayılarak (yüzü-koyun yemek Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem insana eziyet verecek kadar çok yemekten de men etmiştir. Hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: “Ademoğlu, midesinden daha şerli bir kap doldurmamıştır. Ademoğluna belini doğrultacağı kadar birkaç lokma yeterlidir. Eğer daha fazla yemek istiyorsa, (midesini üçe ayırsın.) üçte biri yemek, üçte biri su, üçte bir de nefesi için.
Eğer insanoğluna yediği yemek zarar vermiyorsa istediği kadar yemesi caizdir. Ebu Hureyre radıyallahu anh şöyle demiştir: “İç -yani sütten-‘o da içti. Daha sonra ikinci ve üçüncü defa daha emretti, hatta dedi ki: ‘Seni hak üzere gönderen Allah Teâla’ya yemin ederim ki boğazıma kadar içtim.”
İnsanın kendisine zarar verecek kadar az yemesi de mekruhtur. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: “Zarar vermek de yoktur, zarara uğramak da yoktur.”
Zenginlerle yemek yerken hürmet, saygı ve adap kurallarına uymak, fakirlerle beraber yerken onları kendine tercih etmek, alimlerle yerken onların seviyelerine göre davranmak, kardeşlerle yerken orta yolu takip etmek gerekir. Yemek esnasında, yemek ortamına uygun olan güzel sözler ve hikayeler anlatmak güzeldir.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
YEMEK ADABI