Zekat ve sadakanın bireysel ve toplumsal faydaları nelerdir?

Kur’an-ı Kerim’de, “Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve temizleyeceğin bir sadaka (zekat) al…”(45ı ayetinde ifade edilen zekat ve sadaka, inananları hem bireysel hem de toplum­sal açıdan arındırıp temizlemelidir. Dolayısıyla İslam dininde bir ibadet olarak zekat ve sadakanın bireysel ve toplumsal pek çok yararı vardır.

Zekatın Bireysel Faydaları

• insanın yaratılıştan sahip olduğu özelliklerden biri de yardımlaşma ve paylaşma duygusudur. Zekat ve sadaka ibadeti, insanın yaratılışında var olan bu duyguyu açığa çıkaran, harekete geçiren ve geliştiren bir işleve sahiptir.
• Kişiye elinde bulunan imkanların Allah (c.c.) tarafından verildiği bilincini kazandırır.
• Zekat ve sadaka veren kimse, Allah’ın (c.c.) kendisine emanet olarak vermiş olduğu mal ve ser­vetin şükrünü yerine getirmiş olur. Böylece Allah’a (c.c.) karşı görevini yerine getirmekten dolayı vicdanı rahatlar. Mutluluğa ve huzura kavuşur. Diğer taraftan sevindirdiği yoksulun duasını alma­nın ve onu sevindirmenin mutluluğu ise bir Müslüman için büyük bir kazanç vesilesidir.
• İnsana gönül zenginliği, ruh yüceliği, şefkat, merhamet ve cömertlik duyguları kazandırır.
• Ruhu cimrilik, mala karşı düşkünlükten kaynaklanan bencillik, başkasının malına göz dikmek gibi kötü davranışlardan arındır ve korur.
• Kişide cimriliğin etkisiyle daima alma ve kazanma dürtüsü yerine verebilme bilincini güçlendirir.
• Zekat ve sadakanın Allah’ın (c.c.) hoşnutluğunu kazanmak için yapılan bir ibadet olması, yardı­mın gönüllü ve severek yapılmasına vesile olur. Bir şeyi severek ve gönüllü yapmak, o şeyin kişi­de meleke haline gelmesine yardımcı olur.
• Kişi, zekat ve sadakasını vererek malını temizlemiş olur.
• Meşru olmayan yollardan mal kazanma hırsını da ortadan kaldırarak kişiyi meşru ve helal yoldan mal kazanmaya yönlendirir.
• Kur’an-ı Kerim ve hadislerde zekat ve sadakanın malı eksiltmeyeceği, aksine bereketlendireceği belirtilir. Bu güvence, zekat ve sadakasını veren Müslüman için ayrı bir huzur kaynağı olur.

Zekatın Toplumsal Faydaları

• Sağlıklı bir toplumsal yaşam için paylaşma ve yardımlaşma bilinci son derece önemlidir. Paylaş­ma bilinci oluşmamış toplumlarda bencillik egemen olur. Bencilliğin egemen olduğu bir yerde ise ister istemez çatışmalar başlar. Bu durum toplumsal huzursuzluklara yol açar. Bu tür çatışmalar kanuni düzenlemelerle bir ölçüde önlense de kanun denetiminin ulaşamadığı alanlarda çok acı­masız bir şekilde kendini gösterebilir. işte zekat ve sadakanın toplumsal açıdan en önemli fayda­sı, toplumda bencillik anlayışı yerine paylaşma bilincinin egemen olmasını sağlayarak potansiyel çekişmeleri önlemeye katkıda bulunmasıdır.
• Zekat ve sadakanın işlerlik kazandığı toplumlarda cömertlik anlayışı yaygınlık kazanır. Toplumda yardımlaşma duyguları güçlenir. Mal ve servet düşmanlığı azalır. Güven ortamı meydana gelir. İn­sanlar birbirini sever, sayar ve böylece toplumda huzur ve mutluluk sağlanmış olur.
• Zekat ve sadaka vasıtasıyla oluşan yardımlaşma ve dayanışma, sevinçte ve tasada beraber ol­ma anlayışını getirir. Bu da toplumsal kaynaşmayı sağlar. Böylece zekat ve sadaka zenginden yoksula bir şefkat ve merhamet; fakirden varlıklı kesime bir saygı ve sevgi köprüsü oluşturur. Ay­nı toplumda varlıklı insanlarla yoksullar arasında toplumsal bir uzlaşma sağlar.
• Zekat nedeniyle, paranın ve servetin belli kimselerin elinde toplanması önlenir. Ekonomik denge ve eşit paylaşım sağlanır.