Paylaş
Zeydiyye Mezhebi
Question
Zeydiyye Mezhebi
Kabe’yi gözü ile göremeyen veya a’mâ olduğu için Kabe’yi görme imkanı bulunmayan kimseye bizzat Kabe’nin kendisine dönmek değil, araştırma yaparak Kabe yönüne dönmesi farz olur.
A’mâ başkasının sözüne göre bir yöne dönüp namazını kılsa, namaz kılmakta iken gözü görmeye başlasa, kendisine gösterilen kıble doğru ise, namazını tamamlar. Yönün doğru olduğu bilgisi kendisinde hâsıl olmamış ve kıbleyi arama ihtiyacı doğmuş ise namazını yeniden kılar. Mezhepteki tercih edilen görüşe göre bu durumdaki kimse namazını kılmakta iken kıbleyi araştırır ve namazın tamamlar.
Namazda imama uyan kimse karanlık veya a’mâ olmak gibi sebeplerden dolayı imamına aykırı bir yöne dönmüş ise, vakit çıkmadan namazım yeniden kılar. Bu hüküm imama aykırı olarak dönülen yönde hata olduğundan emin olunca söz konusudur.
Benzeri konular:
Answer ( 1 )
Zeydiyye Mezhebi veya Zeydîlik, İslam’ın Şii mezheplerinden birisidir ve adını, Zeyd bin Ali’den alır. Zeyd bin Ali, 8. yüzyılda yaşamış olan ve Ali’nin torunlarından biri olan önemli bir dini liderdir. Zeydiyye, özellikle Yemen’de güçlü bir etkiye sahip olmuş ve bu bölgedeki en yaygın Şii mezhebi olmuştur.
Zeydiyye Mezhebinin Temel Özellikleri:
Zeyd bin Ali’nin Liderliği: Zeydiyye, Zeyd bin Ali’nin öğretilerine dayalıdır. Zeyd, Ali bin Hüseyin (Zeynel Abidin) ile Muhammed bin Ali (Bâkır)’in soyundan gelen bir isimdir. Zeyd bin Ali’nin İmamlık anlayışı, Emevi yönetimine karşı bir isyanla şekillenmiştir. Zeyd, 740 yılında Emeviler’e karşı isyan etmiş, ancak başarısız olmuş ve şehit edilmiştir.
İmamlık Anlayışı: Zeydiyye, Şii inançlarında olduğu gibi, İmamlar’ın önemli bir yer tuttuğunu kabul eder. Ancak Zeydiyye, diğer Şii mezheplerinden farklı olarak, İmam’ın seçiminde halkın iradesini de dikkate alır. Zeydiyye’ye göre, herhangi bir Ali soyundan gelen kişi, halkın desteğiyle imam olabilir. Bu, Zeydiye mezhebini diğer Şii mezheplerinden ayıran bir özelliktir, çünkü diğer Şii mezhepleri, İmamların belirli bir soydan (özellikle Ali’nin soyundan gelen 12 İmamlar) olması gerektiğini kabul ederler.
İmam’ın Özellikleri: Zeydiyye’de İmamlık, sadece dini bilgiyi değil, aynı zamanda adaletin sağlanması, zulme karşı mücadele etme ve halkı yönetme yeteneğini de içerir. Zeydiyye, İmam’ın, sadece soyuyla değil, aynı zamanda halkın desteği ve adalet arayışıyla da lider olabileceğini savunur.
Fıkıh ve İbadetler: Zeydiyye, İslam’ın temel ibadetlerinde (namaz, oruç, hac, zekat) Sünni Müslümanlarla benzer bir yaklaşımı benimsemiştir. Ancak fıkıh (İslam hukuku) konusunda Zeydiyye, özellikle İmam Zeyd’in ve onun öğrencilerinin görüşlerine dayalı olarak kendi yorumlarına sahiptir. Zeydi fıkhı, özellikle Ebu Hanife’nin fıkhına yakın bir sistemdir. Bu sebeple, Zeydi mezhebi, Hanefi fıkhını benimseyen Sünnilerle birçok ortak noktaya sahiptir.
Yemen’deki Etkisi: Zeydiyye mezhebi, özellikle Yemen’de yayılmış ve tarihsel olarak bu bölgede güçlü bir dini ve siyasi etki yaratmıştır. Yemen’deki Zeydi hükümetleri, Zeydi dinî liderler tarafından yönetilmiştir. Yemen’deki Zeydi hükümetleri, 1962 yılına kadar varlığını sürdürmüştür.
Zeydiyye ve Diğer Şii Mezhepleri: Zeydiyye, on iki İmamcı Şiilikten farklıdır. On iki İmamcılar, sadece belirli bir soyun (Ali’nin soyundan gelen İmamlar) İmamlık hakkına sahip olduğuna inanırlar ve bu inanç Zeydiye mezhebi için geçerli değildir. Zeydiyye, daha pragmatik bir İmamlık anlayışına sahiptir ve soy ile birlikte halkın rızasını da göz önünde bulundurur.
Zeydiyye’nin Günümüzdeki Durumu: Zeydiyye mezhebi, özellikle son yıllarda Yemen’deki Husiler (Husi hareketi) tarafından temsil edilmektedir. Husi hareketi, Zeydiyye inançlarını benimseyen bir isyancı grup olarak, Yemen’de hükümetle çatışmalara girmiştir ve bu çatışmalar 2010’lu yıllarda bölgesel bir krize dönüşmüştür. Husiler, Zeydi geleneklerini savunurken aynı zamanda Yemen’deki diğer siyasi ve dini unsurlarla da çatışmaktadırlar.
Zeydiyye’nin İslam’daki Yeri
Zeydiyye mezhebi, İslam’ın tarihi gelişimi içinde önemli bir yer tutar. Zeyd bin Ali’nin direnişi, Emevi ve Abbâsî yönetimlerine karşı Şii hareketinin daha geniş bir ideolojik çerçeveye oturmasına yardımcı olmuştur. Zeydiyye’nin daha esnek ve halkın seçme hakkını içeren İmamlık anlayışı, diğer Şii mezheplerinden farklanmasını sağlar. Ancak, Zeydiyye, zaman içinde daha çok Yemen’e özgü bir mezhep olarak kalmış ve küresel çapta yayılma konusunda diğer Şii mezheplerinin gerisinde kalmıştır.
Sonuç
Zeydiyye, Şii inançları içinde özel bir yer tutan bir mezheptir. İmamlık anlayışı, fıkhî yaklaşım ve tarihi gelişimi açısından özgün bir çizgiye sahiptir. Yemen’deki etkisi büyük olmakla birlikte, küresel düzeyde diğer Şii mezhepleriyle kıyaslandığında daha sınırlı bir yayılma göstermiştir. Yine de, Zeydiyye’nin tarihsel olarak önemi, İslam dünyasında farklı düşüncelerin ve inançların şekillenmesine önemli katkılarda bulunmuştur.